Zabudowania kompleksu pałacowego w Czerniejewie

Zespół pałacowo-parkowy w Czerniejewie

Zespół pałacowo-parkowy w Czerniejewie reprezentuje najwyższej klasy przykład architektury barokowo-klasycystycznej w Wielkopolsce. Rezydencja, której historia sięga końca XVIII wieku, powstała z inicjatywy generała Jana Lipskiego. Budowę pierwotnego założenia pałacowego przeprowadzono w latach 1771-1775, wznosząc obiekt w stylu późnobarokowym na miejscu dawnego zamku.

Kompleks początkowo składał się z prostokątnej bryły głównej oraz dwóch oficyn. Około 1780 roku rozbudowano go o dodatkowe zabudowania gospodarcze – stajnię i wozownię, które przetrwały do czasów współczesnych. Przełomowym momentem w historii obiektu była modernizacja przeprowadzona w latach 1789-1790, kiedy to dostosowano architekturę do popularnych wówczas trendów klasycystycznych. W ramach tej przebudowy wzbogacono fasadę o monumentalny czterokolumnowy portyk oraz utworzono dwa charakterystyczne okrągłe salony – niski na parterze oraz dwukondygnacyjny na piętrze.

Początek XIX wieku przyniósł zmianę właścicieli – pałac przeszedł w ręce rodziny Skórzewskich herbu Drogosław, którzy gospodarowali nim do 1939 roku. Pod ich zarządem rezydencja wzbogaciła się o znaczący księgozbiór oraz kolekcję dzieł sztuki. W latach 1926-1928 przeprowadzono kolejną istotną modernizację. Architekt Juliusz Nagórski zaprojektował wówczas wschodnie dwukondygnacyjne skrzydło, które połączono z oficyną elegancką półkolistą galerią.

Integralną część założenia stanowi rozległy park, którego początki datuje się na drugą połowę XVIII wieku. Pierwotna regularna kompozycja w połowie XIX wieku ustąpiła miejsca swobodnej aranżacji w stylu angielskiego parku krajobrazowego. Rezydencja, poza funkcją mieszkalną, odgrywała znaczącą rolę społeczną – zarówno Lipscy, jak i Skórzewscy aktywnie wspierali rozwój gospodarczy regionu oraz angażowali się w działalność dobroczynną.

Okres II wojny światowej, mimo okupacji niemieckiej, nie przyniósł znaczących zniszczeń strukturze pałacu. Ucierpiało jednak jego wyposażenie, szczególnie w końcowej fazie konfliktu. Po 1945 roku obiekt znacjonalizowano, lokując w nim Państwowy Dom Dziecka, który funkcjonował do 1977 roku. Ten okres przyczynił się do znacznej degradacji substancji zabytkowej.

Nowy etap w dziejach pałacu rozpoczął się wraz z przejęciem obiektu przez Kombinat PGR Żydowo. Przeprowadzono wówczas gruntowną renowację zarówno głównego budynku, jak i zabudowań gospodarczych. W latach 1978-1985 dobudowano od strony zachodniej galerię, stanowiącą lustrzane odbicie istniejącego wcześniej skrzydła wschodniego. Prace remontowe objęły również rekonstrukcję historycznego układu i wystroju wnętrz. Obecnie pomieszczenia zdobią głównie autentyczne meble z XIX i początku XX wieku.

Współcześnie pałac w Czerniejewie pełni funkcję ekskluzywnego kompleksu hotelowo-gastronomicznego. Obiekt, wpisany do rejestru zabytków, stanowi doskonały przykład udanej adaptacji historycznej rezydencji do współczesnych potrzeb, zachowując jednocześnie swój pierwotny charakter i wysokie walory artystyczne.